Το ΔΣ του συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας  ευχαριστεί όσους παραβρέθηκαν στο μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής, με ομιλήτρια την κ. Μαίρη Στεφάνου, η οποία ανέφερε:

«Όταν ο απόστολος Παύλος επέλεξε την Έφεσο για να αρχίσει την διδασκαλία του το 45 με 49 μ.Χ. βρήκε πρόσφορο έδαφος σε μια Μικρασία που είχε υποδεχθεί και αφομοιώσει με ευκολία την Ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Οι επτά πόλις της αποκαλύψεως του Ιωάννου επελέγησαν γιατί ήσαν τα μεγάλα κέντρα του ελληνισμού και έτσι να διαδοθεί η διδασκαλία του Ιησού. Εκεί ιδρύθηκαν οι 7 πρώτες εκκλησίες που είναι: της Εφέσου, της Σμύρνης, της Περγάμου, των Θυατείρων, των Σάρδεων, της Φιλαδελφείας και της Λαοδικείας. Στην Έφεσο πάνω σε ένα όμορφο βουναλάκι υπάρχει το σπίτι της Παναγίας που έζησε τα τελευταία της χρόνια και εκεί χτίστηκε ο αρχαιότερος ναός αφιερωμένος προς εκείνη. Παρά τα σοβαρά προβλήματα που προκαλούσαν οι ειδωλολάτρες και η Ρωμαϊκή διοίκηση, η ταχεία διάδοση του Ευαγγελίου από όλους σχεδόν τους αποστόλους, διαφαίνεται ξεκάθαρα στην Α’ επιστολή του Πέτρου ο οποίος απαριθμεί τις ήδη ευαγγελιζόμενες επαρχίες Πόντος, Γαλατία, Καππαδοκία, Ασία, Βιθυνία από το πρώτο κιόλας τέταρτο του Β’ αιώνα. Ενώ από το τέλος του Δ’ αιώνα η Χριστιανική ζωή είχε εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Μ. Ασία. Εν μέσω διωγμών κακουχίων βασανισμών και μαρτυρίων όπως των Μικρασιατών Ιγνατίου Αντιοχείας και πολυκάρπου της Σμύρνης οι οποίοι και μαρτύρησαν φρικτά.

Μετά έρχεται η Βυζαντινή αυτοκρατορία που περί το 380 επί Θεοδοσίου ανακηρύχθηκε ο χριστιανισμός επίσημη θρησκεία του κράτους. Να πω ότι πολλοί μεγάλοι θρησκευτικοί συγγραφείς και ρήτορες έγραψαν αξιόλογες υμνογραφίες όπως ο Γρηγόριος Ναζιανζινός, το 329, ο Γρηγόριος Νύσσης το 335, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος το 334 και ο πραγματικά άγιος και Μέγας Βασίλειος το 330 όχι μόνο για την Βασιλόπιτα με τα φλουριά αλλά για την μεγάλη προσφορά του στο Χρηστό και τον αγώνα του κατά των αιρέσεων. Την εποχή εκείνη πραγματοποιήθηκαν τέσσερις οικουμενικές σύνοδοι στη Νίκαια το 325, στην Κων/νούπολη το 381 στην Έφεσο το 431 και στην Χαλκηδόνα το 451 όπου διατυπώθηκε το σύμβολο της πίστεως και καθορίστηκε η ορθόδοξη διδασκαλία στην Ελληνική γλώσσα. Με τη διάδοση του Χριστιανισμού εκλείπουν οι διαφορές και όλη η Μ. Ασία εξελληνίζεται.

Και φθάνουμε στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 453 οι θρησκευτικές διαφορές όπως εικονολατρία και άλλες, αλλά και οι συγκρούσεις των φατριών έφεραν το γνωστό αποτέλεσμα. Η πίστη του λαού που το πλείστο των ανθρώπων αυτών διέθετε μόρφωση και νοημοσύνη κατόρθωσε να διατηρήσει την θρησκεία του σε υψηλά επίπεδα όπως βλέπουμε στα νούμερα που άφησαν. Περί τον 18ο αιώνα υπήρχαν:

Εκκλησιαστικές επαρχίες 23

παπάδες, 2.984

δάσκαλοι δασκάλες 4.707

εκκλησίες 2.305

σχολεία 2.308

μαθητές 49.647.

Φαίνεται απίστευτο για την εποχή της Τουρκοκρατίας αλλά τα γραπτά το μαρτυρούν.

Και φθάνουμε στην Μικρασιατική καταστροφή στη μεγαλύτερη γενοκτονία της Χριστιανοσύνης και του Ελληνισμού που συντελέστηκε από το 1914 έως το 1922.Τα θύματα πάρα πολλά που μαρτύρησαν με τραγικούς τρόπους. Η αίσθηση της καπνιάς της καταστροφής δεν μπορεί να σβήσει κι ας έχουν περάσει δέκα δεκαετίες. Οι περισσότερες εκκλησίες έγιναν ερείπια όπως ο Ταξιάρχης και η Αγία Τριάδα στα Μοσχονήσια, ο Ταξιάρχης στο Λιβίσι, οι Άγιοι Γεώργιος και Κων/νος στην Αργυρούπολη. Άλλοι ναοί κάηκαν, άλλοι έγιναν αποθήκες , άλλοι μετατράπηκαν σε τζαμιά. Κάποια μοναστήρια είτε ανατινάχτηκαν είτε έγιναν άντρο ληστών (Παναγία Σουμελά). Υπάρχουν όμως και κάποιοι ναοί που διασώθηκαν ή αναστηλώθηκαν λόγο του τουριστικού ενδιαφέροντος όπως, οι εκκλησίες του Γκέρεμε επειδή, ανακηρύχθηκε η περιοχή σε Πάρκο Παγκόσμιας Κληρονομιάς όπως και η Αγία του Θεού Σοφία που μετέτρεψαν σε τζαμί. Και όπως η Παναγία η Σουμελά στη Ματσούκα λόγω μεγάλης επισκεψιμότητας.

Μικρασία γη ποτισμένη με πολύ αίμα, γη αγιασμένη από το αίμα των αγίων Πατέρων. Εθνοιερομάρτυρες επίσκοποι, που μαρτύρησαν αρνούμενοι να εγκαταλείψουν το ποίμνιό τους. Όπως ο Σμύρνης Χρυσόστομος, ο Κυδωνιών Γρηγόριος, ο Μοσχονισίων Αμβρόσιος , ο Ικονίου Προκόπιος, ο Ζήλων Ευθύμιος ο ήρωας του Ποντιακού αγώνος κ.ά. (των οποίων την μνήμη τιμά η εκκλησία σήμερα.)

Ξημέρωνε του Σταυρού ημερομηνία ορόσημο για τους Χριστιανούς Μικρασιάτες 14 Σεπτεμβρίου. Ήταν οι μέρες που σήκωσαν το δικό τους σταυρό και ξεκίνησαν για το δικό τους Γολγοθά χάνονταν και αυτοί κουβαλούσαν τις εικόνες και τα άγια δισκοπότηρα, σαν ζωντανά ανθρώπινα τέμπλα περνώντας μέσα από την φωτιά των Τσετών, ακόμα και τις καρβουνιασμένες, ήταν γι’ αυτούς οτι πολυτιμότερο.

Όσοι τα κατάφεραν ήρθαν στην Ελλάδα οι υπόλοιποι άφησαν τα κόκαλα τους πίσω για να μην χαθεί ποτέ ο δεσμός με την πατρίδα. Η πίστη, τους έδωσε την δύναμη να σταθούν και να αντιμετωπίσουν όλες τις αντιξοότητες στη μητέρα Ελλάδα που δεν τους αγκάλιασε όπως έπρεπε παρόλο που ήταν αίμα της ομόθρησκο και ομόφωνο.

Έκτοτε ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία είναι αντιμέτωπες με μια νέα σχετικά στην ιστορία τους πραγματικότητα. Να έχουν εγκαταλείψει εστίες και μνημεία τα οποία είναι εξαιρετικά σημαντικά και για την ιστορία της φυλής μας, αλλά και για την Θεολογία, την εκκλησία και για το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο απορφανισμένο από το άμεσο ποίμνιό του από την εκκλησιαστική του ενδοχώρα και αντιμέτωπο με ένα κράτος βαθιά εθνικιστικό, καχύποπτο και μάλλον εχθρικό, προσπαθεί να ασκήσει τα καθήκοντα του, υπό συνθήκες δυσμενέστατες .

Ο Ελληνισμός παρά το γεγονός ότι έζησε τραγικά γεγονότα κατόρθωσε να σταθεί στα πόδια του και να φανεί αντάξιος της ιστορίας και της καταγωγής του. Το ίδιο και ο εκτός Ελλάδας Ελληνισμός διέπρεψε στις χώρες που αποδήμησε σε βαθμό που στήριξε και εξακολουθεί να στηρίζει σε παγκόσμιο επίπεδο την πατρίδα. Και το Πατριαρχείο όχι απλά κατόρθωσε να επιβιώσει αλλά με ευελιξία και ευστροφία κατόρθωσε να διατηρήσει το κύρος και την πρωτοκαθεδρία του όχι μόνο στην παγκόσμια ορθοδοξία και χριστιανοσύνη ακόμη και σε πολιτικό επίπεδο. Ανασύνταξε τον έξω ελληνισμό ιδρύοντας νέες Μητροπόλεις και εγέννησε νέες Μητροπόλεις εκεί που χάθηκαν οι ιστορικές εστίες της ρωμιοσύνης στην ενδοχώρα του. Εκλέχθηκαν Μητροπόλεις, τελούνταν θείες λειτουργίες, που αυτές συνετέλεσαν και στην αναβίωση των ιερών Μητροπόλεων, της Μ. Ασίας (Ορθόδοξοι χριστιανοί οικονομικοί μετανάστες συρρέουν κατά χιλιάδες εκεί) έγινε αντιληπτό και από τις δύο πλευρές ότι είναι προς όφελος όλων, αυτή η παράδοση να συνεχισθεί. Και είναι εντυπωσιακή η υποδοχή και η φιλοξενία των τοπικών Τούρκικων αρχών αλλά και του απλού λαού ο οποίος με χαρά αγκαλιάζει τα τέκνα των άλλοτε συμπολιτών και συγχωριανών του. Το Πατριαρχείο μας κινείτε με σοφία και σύνεση και εμείς να διαφυλάξουμε την πίστη μας ως κόρη οφθαλμού».

Υ.Γ

« ‘Όχι άλλα δάκρυα για την Μικρά Ασία.

Ναι στην ιστορική μνήμη.

Χάθηκαν πατρίδες αλησμόνητες όμως, ο ελληνισμός και

η ορθοδοξία συνεχίζουν αλλού κ’ αλλιώς.

Η ρωμιοσύνη συνεχίζει και θα συνεχίζει.»