Η εξέλιξη της εμφάνισης του επιβλαβούς στις καλλιέργειες εντόμου Spodoptera frugiperda στην Κρήτη αποτέλεσε αντικείμενο ενημερωτικής συνάντησης που έγινε τη Δευτέρα στην Ιεράπετρα υπό την Αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενή Τομέα κα. Ειρήνη Χουδετσανάκη.
Ομιλητές ήταν οι: Δρ. Δημήτριος Παπαχρήστος, ερευνητής Α’, Επιστημονική Διεύθυνση Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας, Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ) που ανέπτυξε το θέμα «Το έντομο Spodoptera frugiperda και η εμφάνιση του σε περιοχές της Κρήτης». Ο κ. Χρήστος Αραμπατζής, γεωπόνος MSc, Προϊστάμενος Τμήματος Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) ο οποίος αναφέρθηκε στα «Φυτοϋγειονομικά μέτρα για τον επιβλαβή οργανισμό Spodoptera frugiperda στα πλαίσια των κανονισμών της ΕΕ 2016/2031 και 2023/1134». Ο Δρ Εμμανουήλ Ροδιτάκης, αναπληρωτής καθηγητής Γεωργικής Εντομολογίας και Φαρμακολογίας, πρόεδρος Τμήματος Γεωπονίας, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) με θέμα «Η αντιμετώπιση των λεπιδοπτέρων της οικ. Noctuidae, με έμφαση στο είδος Spodoptera frugiperda».
Όπως μεταξύ άλλων ειπώθηκε, το έντομο προτιμά καλλιέργειες όπως καλαμπόκι, ζιζάνια γύρω από τις καλλιέργειες, γκαζόν. Ωστόσο ειδικά για την περιοχή μας μελιτζάνα και πιπεριά φαίνεται να είναι επίσης στις «προτιμήσεις» του για αυτό στη διακίνησή τους θα απαιτείται φυτοϋγειονομικό διαβατήριο. Προσεχώς θα ανοίξει η διαδικασία εγγραφής των παραγωγών στο φυτοϋγειονομικό μητρώο για την έκδοση του φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται θα γίνει οριοθέτηση ζωνών στην Κρήτη όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας και θα ληφθούν μέτρα κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επιπλέον αναμένεται το επόμενο διάστημα η έκδοση ΚΥΑ όπου θα καταγράφονται αναλυτικά τα μέτρα και οι οδηγίες για υπηρεσίες, παραγωγούς και κάθε εμπλεκόμενο. Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό, πρόληψη, καταγραφή, έλεγχο, ωστόσο ένα ζήτημα που προκύπτει είναι η έλλειψη προσωπικού. Αναφέρθηκε ακόμα ότι, ως κύρια αιτία εντοπισμού τέτοιων επιβλαβών οργανισμών (μύκητες, βακτήρια, ιοί, έντομα, ακάρεα κλπ) σε περιοχές που δεν τους συναντούσαμε ως τώρα είναι η κλιματική αλλαγή και η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου. Στον ενιαίο κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα κράτη μέλη της που έχουν την ίδια φυτοϋγειονομική νομοθεσία, υπάρχουν περίπου 350 επιβλαβείς οργανισμοί καραντίνας που μπορεί να προσβάλλουν τις καλλιέργειες και να δημιουργήσουν πρόβλημα στο φυτικό κεφάλαιο. Από αυτούς, 20 περίπου οργανισμοί χαρακτηρίζονται ως υψηλής προτεραιότητας και μέσα σε αυτούς εντάσσεται και το έντομο Spodoptera frugiperda. Υπάρχουν βέβαια κανόνες και σε παγκόσμιο επίπεδο στο πλαίσιο του διεθνούς εμπορίου για την προστασία της ασφαλούς διακίνησης των προϊόντων. Ο φυτοϋγειονομικός έλεγχος περιλαμβάνει: Ελέγχους στα σύνορα κατά τις εισαγωγές φυτών, φυτικών προϊόντων και άλλων αντικειμένων από τρίτες χώρες. Ελέγχους στις εξαγωγές με την έκδοση Spodoptera frugiperda πιστοποιητικών φυτοϋγείας. Ελέγχους στην εσωτερική αγορά. Στην περίπτωση του Spodoptera frugiperda περιλαμβάνει την επιτήρηση φυτικού κεφαλαίου με το ετήσιο πρόγραμμα επισκοπήσεων και τη λήψη επισήμων μέτρων στην περίπτωση εμφάνισης τέτοιων επιβλαβών οργανισμών. Στη χώρα μας την επιτήρηση έχει η κεντρική αρμόδια αρχή που είναι η Διεύθυνση Φυτικής παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και άλλες υγειονομικές υπηρεσίες. Τοποθετούνται παγίδες και ελέγχονται οι εισβολείς και καταγράφονται απαραίτητα, κατά τόπους, στοιχεία που βοηθούν στην λήψη μέτρων προστασίας. Είναι πολύ σημαντικά, ο έγκαιρος εντοπισμός επιβλαβών οργανισμών και η έγκαιρη λήψη μέτρων. Το Spodoptera frugiperda προέρχεται από την Αμερική και πλέον έχει καταγραφεί σε Αφρική, Ινδία, Αίγυπτο, Ισραήλ, Τουρκία, Κύπρο και φέτος στην Ελλάδα και τη Ρουμανία. Αυτό σημαίνει ότι έχει μεγάλη μεταναστευτική ικανότητα και μπορεί να μεταφερθεί με τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αναπτύσσει υψηλή προσαρμοστικότητα.
Εν αναμονή και της έκδοσης της ΚΥΑ, οι παραγωγοί θα πρέπει να ελέγχουν τα χωράφια και τις καλλιέργειές τους από τυχόν προσβολές. Εάν εντοπίζουν οτιδήποτε να το στέλνουν προς έλεγχο για ανάλυση και ταυτοποίηση. Στα θερμοκήπια είναι χρήσιμο και αναγκαίο να τοποθετηθούν εντομοστεγή δίχτυα. Επιπλέον πρέπει οι χώροι εντός και εκτός των θερμοκηπίων να είναι καθαροί και να τηρούνται κανόνες υγιεινής, να καθαρίζονται τα γεωργικά μηχανήματα και εργαλεία. Αντιστοίχως κανόνες υγιεινής θα πρέπει να εφαρμόζονται στα συσκευαστήρια- τυποποιητήρια. Για όλα αυτά η Περιφέρεια Κρήτης στο πλαίσιο ενημέρωσης των παραγωγών και κάθε εμπλεκόμενου θα συνεχίσει τις ενημερωτικές εκδηλώσεις. Περαιτέρω ενημέρωση θα γίνει όταν εκδοθεί η ΚΥΑ.
ΕΙΡΗΝΗ ΛΑΜΠΡΟΥ – ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ
